Bộ 17 凵 khảm [3, 5] U+51FA
出
xuất, xúy♦(Động) Ra, từ trong ra ngoài. § Đối lại với nhập 入 vào. ◇Thi Kinh 詩經: Xuất kì nhân đồ, Hữu nữ như đồ 出其闉闍, 有女如荼 (Trịnh phong 鄭風, Xuất kì đông môn 出其東門) Ra ngoài cổng thành, Có người con gái đẹp như hoa.
♦(Động) Mở ra. ◎Như: xuất khẩu thành chương 出口成章 mở miệng nên văn chương.
♦(Động) Rời bỏ, li khai. ◎Như: xuất gia 出家 (giã nhà) đi tu, xuất quỹ 出軌 trật đường (xe hơi, xe lửa trật đường, ra ngoài quỹ đạo), ra ngoài khuôn khổ bình thường.
♦(Động) Bỏ, đuổi. ◎Như: xuất thê 出妻 bỏ vợ.
♦(Động) Sinh ra, sinh sản, làm ra. ◎Như: xuất hãn 出汗 ra mồ hôi, nhân tài bối xuất 人才輩出 nhân tài ra nhiều.
♦(Động) Ra làm quan, gánh vác nhiệm vụ. ◇Dịch Kinh 易經: Quân tử chi đạo, hoặc xuất hoặc xử 君子之道, 或出或處 (Hệ từ thượng 繫辭上) Đạo của người quân tử, hoặc ra làm quan (gánh vác việc đời), hoặc lui về ở ẩn.
♦(Động) Hiện ra, lộ. ◎Như: hà xuất đồ 河出圖 sông hiện ra bản đồ, xú thái bách xuất 醜態百出 lộ ra trăm thói xấu. ◇Tô Thức 蘇軾: San cao nguyệt tiểu, thủy lạc thạch xuất 山高月小, 水落石出 (Hậu Xích Bích phú 後赤壁賦) Núi cao trăng nhỏ, nước rút xuống đá nhô ra.
♦(Động) Hơn, vượt, siêu việt. ◎Như: xuất loại bạt tụy 出類拔萃 siêu việt hơn cả mọi người.
♦(Động) Tiêu ra, chi ra. ◎Như: nhập bất phu xuất 入不敷出 thu vào chẳng đủ tiêu ra.
♦(Động) Phát tiết, làm tiêu tán. ◎Như: xuất muộn khí 出悶氣 làm cho tiêu hết buồn bực.
♦(Động) Đưa ra. ◎Như: đề xuất vấn đề 提出問題 nêu ra vấn đề, xuất kì mưu 出奇謀 đưa ra mưu kế lạ.
♦(Động) Đến, có mặt. ◎Như: án thì xuất tịch 按時出席 đúng giờ đến tham dự.
♦(Danh) Mặt ngoài, bên ngoài.
♦(Danh) Lượng từ, ngày xưa dùng cho kịch, tuồng: vở, tấn, lớp, hồi. Cũng như xuất 齣. ◎Như: tam xuất hí 三出戲 ba hồi kịch.
♦Một âm là xúy. Phàm vật gì tự nó nó ra thì đọc là xuất, vật gì tự nó không ra mà cứ bắt ra thì đọc là xúy.
1. [輩出] bối xuất 2. [指出] chỉ xuất 3. [逃不出手掌心] đào bất xuất thủ chưởng tâm 4. [提出] đề xuất 5. [喜出望外] hỉ xuất vọng ngoại 6. [看不出] khán bất xuất 7. [傑出] kiệt xuất 8. [露出馬腳] lộ xuất mã cước 9. [六出] lục xuất 10. [沒出息] một xuất tức 11. [付出] phó xuất 12. [噴出岩] phún xuất nham 13. [出版] xuất bản 14. [出兵] xuất binh 15. [出奔] xuất bôn 16. [出港] xuất cảng 17. [出征] xuất chinh 18. [出洋] xuất dương 19. [出頭] xuất đầu 20. [出頭露面] xuất đầu lộ diện 21. [出典] xuất điển 22. [出家] xuất gia 23. [出嫁] xuất giá 24. [出行] xuất hành 25. [出險] xuất hiểm 26. [出現] xuất hiện 27. [出貨] xuất hóa 28. [出口] xuất khẩu 29. [出氣] xuất khí 30. [出奇] xuất kì 31. [出其不意] xuất kì bất ý 32. [出爐] xuất lô 33. [出路] xuất lộ 34. [出類拔萃] xuất loại bạt tụy 35. [出倫之才] xuất luân chi tài 36. [出力] xuất lực 37. [出母] xuất mẫu 38. [出門] xuất môn 39. [出外] xuất ngoại 40. [出入] xuất nhập 41. [出品] xuất phẩm 42. [出發] xuất phát 43. [出風頭] xuất phong đầu 44. [出群] xuất quần 45. [出軌] xuất quỹ 46. [出鬼入神] xuất quỷ nhập thần 47. [出色] xuất sắc 48. [出差] xuất sai 49. [出生] xuất sanh, xuất sinh 50. [出仕] xuất sĩ 51. [出師] xuất sư 52. [出身] xuất thân 53. [出神] xuất thần 54. [出妻] xuất thê 55. [出世] xuất thế 56. [出首] xuất thú 57. [出小恭] xuất tiểu cung 58. [出塵] xuất trần 59. [出陣] xuất trận 60. [出息] xuất tức 61. [出線] xuất tuyến 62. [出亡] xuất vong 63. [出醜] xuất xú 64. [出處] xuất xứ, xuất xử